Biểu tượng của Văn hóa Phương Nam chợ nổi Cái Răng

Chợ Nổi Cái Răng ở đâu và ý nghĩa tên Chợ Nổi?

Chợ nổi Cái Răng,cách trung tâm thành phố Cần Thơ khoảng 6 km đường bộ và mất 30 phút nếu đi bằng thuyền từ Bến Ninh Kiều. Các bạn có bao giờ tự hỏi vì sao chợ nổi có cái tên là “Cái Răng” không?. Hãy cùng Smiletravel lý giải về tên của chợ Nổi.

Để giải giải thích và trả lời cho câu hỏi này, thì người dân tại Cần Thơ kể theo một truyền thuyết như sau. Theo đó, tên gọi Cái Răng xuất phát từ câu chuyện hồi đầu thời khẩn hoang, lập ấp. Truyền thuyết nói về con cá sấu với thân hình rất lớn dạt vào đây, răng của nó cắm vào miệng đất này. Từ đó mà khi chợ nổi hình thành lên, người ta đã dùng tên Cái Răng để đặt cho chợ nổi.

Tuy nhiên, trong cuốn “Tự vị” tiếng nói miền Nam của nhà nghiên cứu Vương Hồng Sển thì nói khác. Cái Răng có nguồn gốc từ chữ Khmer là “karan” nghĩa là “cà ràng” (ông táo). Người Khmer ở Xà Tón (Tri Tôn) làm rất nhiều karan đi bán khắp nơi để phục vụ trong việc chế biến món ăn, đặc biệt là họ bán rất nhiều tại khu vực sông nước Cần Thơ này. Do từ khó đọc mà lâu dần, người Việt đã phát âm của chữ “karan” thành chữ “cà ràng” rồi Cái Răng. Sự phát âm này là do thói quen dùng từ theo ngôn ngữ sinh hoạt hàng ngày.

“Đôi nét về hình thù cái Cà ràng: Nhìn tổng quan về cái cà ràng thì nó có hình thù như con số 8 để nằm, một đầu là ba ông Táo lú đầu lên cao để đội nồi ơ siêu trách, còn một đầu kia nắn cái bụng chang bang dài dài vừa vặn với cây củi chụm. Bụng này chứa được tro nhiều không rơi rớt ra ngoài, lại ấm cúng che kín gió, mau chín mau sôi.”

Hình dạng cái Cà Ràng ở miền Tây Nam Bộ

Hướng dẫn đường đi đến chợ nổi Cái Răng

Nếu xuất phát từ trung tâm thành phố Hồ Chí Minh thì hai phương án thuận tiện và phổ biến nhất mà chúng ta có thể lựa chọn là xe máy, ô tô riêng hoặc xe khách.

• Với phương tiện di chuyển là xe máy thì du khách sẽ đi theo đường quốc lộ 1A tới cầu Mỹ Thuận, sau đó rẽ trái theo hướng đi về Cần Thơ. Du khách yên tâm là trên đường đi có khá nhiều biển chỉ dẫn nên cũng tương đối dễ dàng. Ước tính thời gian đi xe máy từ Sài Gòn xuống Cần Thơ là khoảng 4 giờ đồng hồ.
• Bên cạnh đó, xe khách cũng là một lựa chọn khá hợp lí dành cho những ai muốn nghỉ ngơi, dưỡng sức trước khi đến với Cần Thơ. Có khá nhiều hãng xe bán vé di chuyển giữa hai thành phố như Thành Bưởi, Phương Trang. Hoặc du khách cũng có thể ra bến xe miền Tây mua vé xe các tuyến đi Cần Thơ.

Có mặt tại thành phố Cần Thơ, du khách sẽ tìm tới bến Ninh Kiều rồi thuê thuyền ra chợ nổi Cái Răng. Giá vé thuê thuyền thường dao động từ 500.000 đến 800.000 VNĐ, mỗi thuyền chở được từ 10 đến 12 người. Nhìn chung chúng ta sẽ mất khoảng 30 phút để di chuyển từ bến Ninh Kiều ra tới chợ nổi.

Bến Ninh Kiều biểu tượng của Cần Thơ.

Thời điểm lí tưởng để đi chợ nổi Cái Răng

Bình minh trên chợ nổi Cái Răng

Giống như nhiều phiên chợ nổi khác ở miền Tây, chợ nổi Cái Răng họp rất sớm. Từ lúc 2 – 3 giờ sáng, chợ đã bắt đầu tấp nập ghe thuyền của các thương lái từ khắp nơi đến lấy hàng phân phối. Nếu có thể dậy sớm thì đây là thời gian khá lí tưởng để du khách thỏa thích tham quan và tìm hiểu. Tuy nhiên, lưu ý nếu đi chợ nổi vào lúc này thì trời còn khá tối không đủ ánh sáng để chúng ta có thể chụp được ảnh đẹp.

Trời về sáng tầm 5 – 6 giờ là thời điểm hoàn hảo để chúng ta đến với chợ nổi Cái Răng. Mặt trời vừa ló rạng cũng là lúc các thương lái dần tản ra, nhường chỗ cho ghe đồ ăn, ghe bán trái cây miệt vườn và ghe chở khách du lịch. Tham quan chợ nổi Cái Răng vào lúc bình minh cũng là dịp để du khách ngắm nhìn những hoạt động của chợ được diễn ra một cách huyên náo và nhộn nhịp nhất.

Đến khoảng 8h sáng thì chợ vãn, chỉ còn lác đác vài chiếc ghe nhỏ bán cà phê, khung cảnh cũng không còn tấp nập, hồ hởi nữa. Lưu ý với những người không thể thức dậy thật sớm thì 7h sáng là thời điểm cuối cùng mà chúng ta có thể tham quan chợ. Tuy nhiên, thực tế tầm khoảng 7h30 thì hầu như các ghe thuyền cũng không còn hàng, các tiểu thương bắt đầu tản dần ra trả lại không gian yên tĩnh và thanh bình cho khúc sông.

Chợ nổi Cái Răng bán gì?

Những mặt hàng chủ lực được bày bán ở chợ nổi Cái Răng là nông sản, trái cây, thực phẩm tươi sống và hàng tiêu dùng. Hằng trăm ghe thuyền lớn nhỏ, chiếc nào chiếc nấy chất đầy hàng hóa xuôi ngược trên dòng sông là hình ảnh đặc trưng mà du khách sẽ được nhìn thấy khi đến đây. Từ dưa hấu, thơm cho đến cam, xoài… tất cả đều là những loại trái cây miệt vườn tươi ngon được người dân tự tay chăm bón thu hoạch rồi đem ra chợ bán.

Nông sản miệt vườn là mặt hàng chủ lực của chợ nổi Cái Răng

Ngoài ra tại đây còn có nhiều mặt hàng đặc sắc khác như xăng dầu, quần áo, mỹ phẩm, thuốc tây, bánh kẹo… Có thể nói hầu như những mặt hàng nào ở phố chợ trên cạn có thì chợ nổi cũng sẽ có.

Ngày nay, chợ nổi Cái Răng không chỉ có các xuồng trái cây hay nông sản phẩm quen thuộc mà còn có thêm nhiều ghe thuyền bán nước uống, đồ ăn sáng nhằm phục vụ nhu cầu tham quan vui chơi của khách du lịch.

>>> Tham khảo thêm: Tour Cần Thơ – Sóc Trăng – Bạc Liêu 4N3Đ

Cây “bẹo” – phương thức quảng cáo có một không hai

Nét nổi bật nhất trong việc mua bán ở chợ nổi Cái Răng nói riêng và các chợ nổi ở miền Tây nói chung là cách thức quảng cáo chào hàng. Người bán dùng một cây sào dài chống ngay trước mũi ghe của mình rồi treo tượng trưng lên đấy những nông sản mà mình muốn bán chẳng hạn như bán cam thì người bán treo lên vài quả cam, bán xoài thì treo vài trái xoài, bán chuối thì treo nải chuối, bán mía thì dựng lên bó mía.

Cây sào này được người dân gọi là cây bẹo. Từ “bẹo” trong dân gian có nghĩa là chưng ra, là đưa ra để khêu gợi, chọc tức. Còn với các tiểu thương chợ nổi thì “bẹo” lại được hiểu là bài lên, bài ra để mời gọi người mua.

Rất nhiều du khách đã thắc mắc là tại sao ở chợ nổi không quảng cáo bằng việc treo bảng hiệu. Đa phần các tiểu thương ở đây cho biết nếu treo bảng hiệu mà để quá cao thì sẽ vướng gió, để quá thấp thì khách hàng sẽ không thấy, còn với cây bẹo thì chỉ cần đứng từ xa nhìn vào là đã biết trên ghe bán những mặt hàng nào. Tóm lại cây bẹo là một hình thức quảng cáo vừa thông minh lại vừa độc đáo mà các phiên chợ trên cạn sẽ không bao giờ có được.

Cây bẹo – phương thức quảng cáo độc đáo của các tiểu thương chợ nổi

Tuy nguyên tắc là “treo gì bán nấy” nhưng vẫn có ba trường hợp ngoại lệ mà nghe vào thì cực kì đặc biệt.

Thứ nhất là “treo mà không bán”, đó là quần áo đang được sử dụng. Đối với những người buôn bán ở chợ nổi thì ghe thuyền chính căn nhà của họ, mọi sinh hoạt đều diễn ra trên sông kể cả giặt giũ. Vì không gian nhỏ hẹp mà còn chứa rất nhiều hàng hóa nên những bộ quần áo sau khi giặt xong đều được treo lên cây bẹo để cho nhanh khô.

Thứ hai là “bán mà không treo”, đó là mặt hàng ăn uống giải khát. Các ghe thuyền bán hàng ăn uống thường thay đổi cách thức quảng cáo bằng việc bẹo âm thanh. Có người sẽ bấm kèn bằng tay, có người vừa chèo vừa dùng chân đạp kèn. Cách này sẽ thu hút được sự chú ý của khách hàng và người dân ở đây thì cũng mặc định khi nghe tiếng kèn thì biết ngay đây là ghe bán đồ ăn thức uống.

Và trường hợp cuối cùng là “treo cái này bán cái khác”, là hình thức quảng cáo cho việc bẹo lá bán ghe. Nếu nhìn thấy cây bẹo treo một tấm lá lợp nhà hoặc tàu lá dừa thì người ta sẽ hiểu rằng chính chiếc ghe có cắm cây bẹo là thứ mà chủ nhân của nó muốn bán.

Hình ảnh cây bẹo giúp chúng ta phân biệt được ghe mua và ghe bán một cách dễ dàng. Hơn thế nữa, với tiếng sóng vỗ hòa cùng với âm thanh máy nổ của ghe xuồng thì việc treo cây bẹo lại trở thành hình thức quảng cáo hữu ích được các tiểu thương chợ nổi tích cực sử dụng.

Chợ nổi Cái Răng và văn hóa sông nước miền Tây

Nếu người miền Tây vốn nhân hậu thật thà thì dân thương hồ còn chân chất và đáng quý hơn. Người dân chợ nổi Cái Răng sống cùng với nhau phóng khoáng và thoải mái nghĩa tình. Họ thường nhường nhịn, chia sẻ và biết giúp đỡ lẫn nhau. Điển hình là các thuyền khách sẵn sàng để thuyền các tiểu thương cặp sát nạm thuyền của mình để chào hàng. Vì vậy mà chợ nổi Cái Răng lúc nào cũng bình yên, chẳng mấy khi có chuyện va chạm ghe hay tranh cãi ồn ào.

Du khách tham quan chợ nổi Cái Răng

Cảnh mua bán ở chợ nổi Cái Răng cũng rất thú vị, người ta thường hỏi và trả giá từng cần xé hoặc ít nhất cũng phải là mấy chục. Những người mua lẻ thường chỉ là khách du lịch ghé thăm. Đặc biệt, đến đây nếu du khách muốn ăn quà vặt hay trái cây thì chỉ cần cặp ghe xuồng vào sát chiếc ghe bán rồi leo sang mà lựa mua, thưởng thức tại chỗ luôn thì càng thích. Ở chợ nổi Cái Răng du khách còn được quan sát những màn “tung hứng” hoa quả, rau củ từ thuyền này sang thuyền khác vô cùng điệu nghệ.

Đối với những người mua bán lênh đênh trên sông nước thì chợ nổi không chỉ đơn giản là chợ mà còn là nhà. Với họ việc mua bán không chỉ là văn hóa chợ mà còn là nét sinh hoạt quen thuộc của bà con miệt sông nước miền Tây.

Nếu đã một lần đến với chợ nổi Cái Răng, du khách sẽ không thể quên cái không khí đông vui, tấp nập, ghe xuồng lướt qua lướt lại rộn ràng cả khúc sông rộng. Trải nghiệm ngồi trên chiếc thuyền lắc lư bồng bềnh chao đảo theo những con sóng rồi lắng nghe âm thanh huyên náo người mua kẻ bán sẽ khiến cho chúng ta cảm thấy thật sự thích thú với văn hóa con người Nam Bộ.

Một số lưu ý khi tham quan chợ nổi Cái Răng

• Khi tham quan chợ nổi hoặc đi ghe thuyền du khách nên chọn các ghe thuyền có trang bị đầy đủ áo phao, phao bơi để đảm bảo an toàn.
• Để dễ dàng di chuyển lên xuống ghe thuyền du khách nên mang loại giày dép dễ đi, thoải mái như dép cao su, dép lê, giày không thấm nước.
• Chuẩn bị sẵn đồ chống nắng như mũ, nón, khẩu trang hay kem chống nắng là rất cần thiết.
• Miền Tây nổi tiếng là vùng có rất nhiều muỗi, vì vậy du khách cần phải mang theo kem thoa hay thuốc xịt chống muỗi.